Έγκυος φοράδα και νεογέννητο πουλαράκι

Οι φοράδες  φαίνεται ότι προτιμούν να γεννούν το βράδυ όταν δεν τις παρακολουθεί κάποιος και σίγουρα έχουν την ικανότητα να ελέγχουν την έναρξη του τοκετού. Παρά τις συχνές επισκέψεις στο χώρο πού βρίσκεται η φοράδα,αυτή θα γεννήσει την ώρα πού θα έχετε φύγει.
Σε περιπτωση πού ανακύπτει κάποιο πρόβλημα φρόνιμο είναι να έχετε το τηλέφωνο του ιππιάτρου διαθέσιμο.
Η φοράδα θα χρειαστεί ένα καθαρό,προστατευμένο και ήσυχο μέρος για να γεννήσει. Τά άλογα πολλές φορές γεννούν στα λιβάδια ,το οποίο είναι επίσης μία αποδεκτή επιλογή.
Αφήνοντας την φοράδα να γεννήσει στο λιβάδι έχει κάποια πλεονεκτήματα...................

1.    Μία ανοικτή έκταση με γρασίδι είναι πιθανότερο πιο καθαρή από ένα στάβλο.
2.    Ένα λιβάδι παρέχει αρκετό και υγιεινό χώρο για τον τοκετό.
3.    Δεν υπάρχει ή ανησυχία μήπως η φοράδα στριμωχτεί στην γωνία ή τον τοίχο όταν προσπαθεί να γεννήσει.

Εάν επιλέξετε η γέννα να γίνει στον στάβλο τότε οι διαστάσεις του θα πρέπει να είναι τουλάχιστον  4μέτρα επί 4μέτρα.. Θα πρέπει να υπάρχει αρκετή στρωμνή. Το δάπεδο να είναι καθαρό και να έχει γίνει απολύμανση. Όταν το δάπεδο είναι από χώμα  η άμμο η απολύμανση είναι δύσκολη.
Η στρωμνή από άχυρο(ειδικά του σταριού) είναι προτιμότερη από τά ροκανίδια διότι δεν κολλάει στο νεογέννητο ή την φοράδα.
Η κοπριά και η λερωμένη στρωμνή να απομακρύνεται μετά από κάθε τοκετό.

Ενδείξεις για τον επικείμενο τοκετό.
1.    Ο μαστός γεμίζει με γάλα τις 2-4 τελευταίες βδομάδες.
2.    Οι μύες της λεκάνης χαλαρώνουν. Η βάση της ουράς προβάλλει εντονώτερα λίγες μέρες πρίν τη γέννα.
3.    Συχνά υπάρχει οίδημα στην κοιλιά μπροστά από τους μαστούς λίγες εβδομάδες πρίν την γέννα.
4.    Οι θηλές μεγαλώνουν 4-6 μέρες πρίν τη γέννα.
5.    Ένα κίτρινο υγρό σαν μέλι εμφανίζεται 1-4 ημέρες στο άκρο των θηλών.Μπορεί να στάζει γάλα από τον μαστό μερικές μέρες πρίν την γέννα.
6.    Εάν η φοράδα  έίναι ραμμένη στο αιδοίο πρέπει να ανοιχτεί 2-4 εβδομάδες πρίν τον αναμενόμενο τοκετό.
7.    Η φοράδα γίνεται ανήσυχη.Μπορεί να δείχνει σημάδια κολικού,να κλωτσάει την κοιλιά της ,να ξαπλώνει και να σηκώνεται,να κοιτάει ή να δαγκώνει την κοιλιά της και να ιδρώνει. Αυτό είναι το πρώτο στάδιο του τοκετού. Προσοχή όμως .Εάν αυτή η συμπεριφορά παρατείνεται πέραν τών 2 ωρών χωρίς εξέλιξη ,επικπινωνήστε με τον ιππίατρο.

Είναι προτιμότερο νά αφήσουμε την φοράδα να γεννήσει χωρίς βοήθεια ή ενόχληση.Εάν προκύψει κάποιο πρόβλημα επικοινωνήστε με τον ιππίατρο.Μπορείτε να καταγράφετε  το χρονικό διάστημα του κάθε σταδίου.Βάλτε έναν επίδεσμο στην βάση της ουράς όταν δείτε ότι ξεκινάει το πρώτο στάδιο(όχι πολύ σφιχτά). Πλυνετε με ένα ήπιο σαπούνι τους μαστούς και το περίνεο και ξεπλύνετε πολύ καλά. Καθαρίστε και απολυμάνετε τον στάβλο τοκετού και βάλτε αρκετή στρωμνή.
Η φυσιολογική θέση του πουλαριού όταν γεννιέται είναι με τά μπροστινά πόδια πρώτα,το ένα λίγο πιο μπροστά από το άλλο,οι οπλές κοιτάνε προς τά κάτω,μετά ακολουθεί η μύτη,το κεφάλι ,ο λαιμός,οι ώμοι και το υπόλοιπο σώμα. Εάν βγαίνει με το πέλμα των οπλών να κοιτάζει προς τά πάνω να καλέσετε αμέσως τον ιππίατρο,όπως επίσης και εάν παρατηρήσετε κάποια άλλη ανωμαλία.

Ο τοκετός χωρίζεται σε τρία στάδια.

Πρώτο στάδιο. Ξεκινά με την έναρξη των συσπάσεων και συνήθως κρατάει 1-2 ώρες.Η φοράδα μπορεί να σηκώνεται και να ξαπλώνει να κοιλιέται αρκετές φορές ουτως ώστε  το πουλάρι να τοποθετηθεί κατάλληλα για την γέννα.
Σε αυτή την φάση,οι συσπάσεις προωθούν το πουλάρι μέσω του τραχήλου της μήτρας  και σε θέση στην γεννητική οδό.Οι εμβρυικοί υμένες(αλλαντοικός υμένας) μπορεί να φανούν στο αιδοίο της φοράδας.Οταν ο υμένας σπάσει και βγεί το περιεχόμενο υγρό,το πρώτο στάδιο τελειώνει.
Δεύτερο στάδιο. Είναι η τελική έξοδος του πουλαριού πού γίνεται πολύ γρήγορα.Εάν διαρκέσει περισσότερο από 30 λεπτα υπάρχει πρόβλημα. Γιαυτό εάν δεν υπαρχει πρόοδος 10-15 λεπτά αφού σπάσουν οι υμένες,επικοινωνήστε με τον ιππίατρο.
Τρίτο στάδιο. Αρχίζει μετά το τέλος του τοκετού και τελειώνει με την έξοδο του πλακούντα.Διαρκεί 1-3 ωρες. Εάν ο πλακούντας δεν έχει βγεί μέσα σε 3 ώρες καλέστε τον ιππίατρο. Ο παραμένων πλακούντας μπορεί να προκαλέσει σοβαρή μόλυνση και ενδονυχίτιδα.

Μετά τον τοκετό.

Αφήστε λίγο χρόνο στο πουλάρι να σπάσει τους υμένες.Οταν γίνει αυτό σιγουρευτείτε ότι το πουλάρι αναπνέει.
Γενικά δεν συνιστάται να κόψουμε ή να σπάσουμε τον ομφάλιο λώρο.Εάν δεν σπάσει κατά τον τοκετό , συνήθως σπάει όταν η φοράδα σηκώνεται. Ο ομφάλιος λώρος  σπάει 2.5 εκατοστά από την κοιλιά του πουλαριού,στο σημείο πού είναι στενώτερος. Εάν είναι απαραίτητο να σπάσουμε τον λώρο,τότε πρέπει να τον συγκρατήσουμε εκατέρωθεν του σημείου πού αναφέραμε,στρίβουμε τον λώρο με το χέρι πού είναι προς τον πλακούντα και τραβάμε για να σπάσει.Μέ αυτόν τον τρόπο ελαττώνουμε την εμφάνιση αιμορραγίας.Εάν όμως υπάρξει αιμορραγία ασκούμε πίεση στο κολόβωμα του λώρου για μερικά λεπτά με τά δάκτυλα.
Ποτέ μην κόψετε τον λώρο.
Αφήνοντας την φοράδα και το πουλάρι να ξεκουραστεί πρίν σπάσει ο λώρος αρκετό αίμα περνάει από την φοράδα στο πουλάρι.
Χρησιμοποιήστε καποιο αντισηπτικό διάλυμα πού θα σας συστήσει ο ιππίατρος ,στο κολόβωμα του λώρου για μερικές μέρες,για να προστατευτει το νεογέννητο από μολυνση  στο σημείο αυτό.
Παρακολουθήστε την φοράδα τις επόμενες 24 ώρες.

Μετά τον τοκετό πρέπει να προσέξουμε τά εξής:
1.    εάν το πουλάρι αναπνέει φυσιολογικά.
2.    εάν είναι ζωηρό και  κινητικό.Τό πουλάρι πρέπει να κάνει προσπάθειες να σηκωθεί μέσα σε 30 λεπτά αφού γεννηθεί.
3.    εάν η φοράδα αποδέχεται το νεογέννητο. Συνήθως κάποιες πρωτόγεννες φοράδες μπορεί να μην αποδεχτούν το παιδί τους.Σε αυτή την περίπτωση απομακρύνουμε το νεογέννητο και το παρουσιάζουμε πάλι αφού έχουμε συγκρατήσει την φοράδα.
4.    εάν το νεογέννητο στέκεται όρθιο και θηλάζει μέσα σε 2 ώρες από την γέννα.Εάν δεν συμβεί αυτό καλέστε τον ιππίατρο διότι το πουλάρι μπορεί να είναι ασθενικό και να χρειάζεται ιατρική βοήθεια..
5.    εάν το πουλάρι περάσει το μηκώνιο(η πρώτη κένωση) μετά από το πρώτο κλύσμα πού γίνεται λίγες ώρες μετά τη γέννα.Εάν δεν περάσει το μηκώνιο ένα δεύτερο κλύσμα πρέπει να γίνει.
6.    εάν η φοράδα είναι ζωηρή και ευδιάθετη.Δώστε της να φάει και να της έχετε καθαρό νερό.
7.    όταν ο πλακούντας βγεί σιγουρευτείτε ότι είναι ακέραιος και δεν έχει τρύπες ειδικά στα άκρα των κεράτων.Ο πλακούντας πρέπει να έχει σχήμα Υ και η μόνη τρύπα πού έχει είναι από εκεί πού βγήκε το έμβρυο. Πολλές φοράδες μπορεί να ξαπλώσουν για να βγάλουν τον πλακούντα αλλά αυτό γίνεται γρήγορα. Εάν δείχνει ότι πονάει αφού έχει βγεί ο πλακούντας χρειάζεται ιατρική βοήθεια. Να φυλάγεται πάντα ο πλακούντας ουτως ώστε να μπορεί ο ιππίατρος να τον εξετάσει.
8.    καλό είναι να παρακολουθείτε την θερμοκρασία της φοράδας τις πρώτες 24 ώρες(η φυσιολογικη είναι 37.5-38.6)
9.    παρατηρήστε τις κενώσεις της φοράδας και την πρόσληψη τροφής διότι μετά την γέννα υπάρχει δυνατότητα κολικού λόγω μετατόπισης του παχέος εντέρου.

Το πρώτο γάλα της φοράδας είναι πλούσιο σε αντισώματα.Παρέχει ανοσία στο πουλάρι απέναντι σε ασθένειες μέχρι να ξεκινήσει το δικό του ανοσοποιητικό σύστημα.
Το πουλάρι πρέπει να πάρει το πρωτόγαλα μέσα στις πρώτες 8-12 ώρες της ζωής του για να προσλάβει τά αντισώματα.Εάν είναι πολύ αδύνατο πρέπει να αρμεχτεί ή φοράδα και ο ιππίατρος να δώσε το πρωτόγαλα με οισοφαγικό καθετήρα.
Εάν η φοράδα πρίν γεννήσει έχει πολύ γάλα σε βαθμό πού βγαίνει από τον μαστό(συνήθως αυτό δεν έχει αντισώματα),συμβουλευτήτε τον ιππίατρο μήπως η φοράδα πρέπει να αρμεχθεί και το πρωτόγαλα να μπει στο ψυγείο για να δοθεί στο νεογέννητο.
Για ορφανά πουλάρια ή όταν η φοράδα δεν έχει αρκετό  πρωτόγαλα είναι σημαντικό να υπάρχει μία πηγή προμήθειας.Χωρίς αυτό το πουλάρι είναι εκτεθημένο σε μολύνσεις. Ο ιππίατρος μπορεί να ελέγξει αν το πρωτόγαλα έχει αρκετά αντισώματα.Τό αίμα του νεογέννητου μπορεί να ελεγθεί για την ποσότητα των αντισωμάτων στις 8-12 ώρες τής ηλικίας του. Εάν είναι χαμηλά και το πουλάρι είναι αρκετά μικρο σε ηλικία μπορεί να δοθεί συμπληρωματικό πρωτόγαλα ή πλάσμα εάν είναι μεγαλύτερο(δεν υπάρχει στην ελληνική αγορά).

Σημεία πού χρειαζονται προσοχή.

1.    Μην τραβήξετε το πουλάρι την ώρα πού βγαίνει από την φοράδα.Μόνο σε μία περίπτωση μπορεί να γίνει αυτό.Οταν βγαίνει με τά πίσω πόδια οπότε πρέπει να βγεί γρήγορα,διότι μπορεί να πεθάνει από ασφυξία. Τότε τραβάμε μόνο με την δική μας δύναμη(όχι με άλλα μέσα) και ταυτόχρονα με τις συσπάσεις της φοράδας.Αντικανονικό τράβηγμα βάζει σε κίνδυνο το πουλάρι και την φοράδα.
2.    Πολλά πουλάρια γεννιούνται με αδύνατα πόδια.Συνήθως ισιώνουν σε 2-3 ημέρες.Εάν όμως υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις στα πόδια συμβουλευτήτε τον ιππίατρο.
3.    Είναι φρόνιμο να καλέσετε τον ιππίατρο μετά την γέννα για να εξετάσει την φοράδα , το νεογέννητο και τον πλακούντα.

Η φύση έχει προικήσει με αποτελεσματικούς μηχανισμούς την φοράδα ούτως ώστε να γεννήσει και να μεγαλώσει το πουλάρι της. Προετοιμαστείτε και ενημερωθείτε ώστε να απολαύσετε το θαύμα της γέννησης ,μην ανησυχείτε υπερβολικά και βοηθήστε την νέα μητέρα με το πουλαρι της για ένα νέο ξεκίνημα.

ΠΗΓΗ